Sáng ngày 2 tháng 7 năm 2025, trước thềm Hội nghị các truyền thống Phật giáo Tây Tạng lần thứ XV diễn ra tại Dharamshala (Ấn Độ), Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 đã chính thức tuyên bố tiếp tục duy trì thể chế Đạt Lai Lạt Ma – một quyết định mang ý nghĩa trọng đại đối với cộng đồng Phật giáo Tây Tạng toàn cầu.
Tuyên bố này được đưa ra nối tiếp nội dung công bố từ ngày 21 tháng 5 năm 2025, trong đó Ngài khẳng định: “Thể theo nguyện vọng tha thiết từ chư vị Lạt ma, Phật tử từ các vùng Himalaya, Mông Cổ, Nga, Trung Quốc và đặc biệt là từ chính người dân Tây Tạng trong nước, tôi xác quyết rằng thể chế Đạt Lai Lạt Ma sẽ tiếp tục.”
Theo Đức Đạt Lai Lạt Ma, việc tìm kiếm và công nhận vị tái sinh tương lai sẽ do Gaden Phodrang Trust – Văn phòng của Ngài – đảm nhiệm. Cơ quan này sẽ tham khảo ý kiến từ các vị đứng đầu truyền thống Phật giáo Tây Tạng và các vị Hộ Pháp đáng tin cậy, để tiến hành theo đúng quy trình tâm linh cổ truyền. Ngài nhấn mạnh, “Không ai khác có thẩm quyền can thiệp vào vấn đề này.”
Sự kiện tuyên bố tiếp tục duy trì thể chế Đạt Lai Lạt Ma tại Dharamshala không chỉ là một thời khắc thiêng liêng, mà còn khẳng định sức sống bền vững của truyền thống tâm linh Tây Tạng trong thế kỷ XXI – tiếp nối niềm tin, trí tuệ và trách nhiệm vì lợi ích của chúng sinh và thế giới.
Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Hội nghị các truyền thống Phật giáo Tây Tạng lần thứ XV diễn ra tại Dharamshala (Ấn Độ) - Hình ảnh: Văn phòng Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma (vn.dalailama.com)
Toàn văn lời tuyên bố được đăng tải trên trang Văn phòng Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma (Dịch từ bản gốc tiếng Tây Tạng):
Vào ngày 24 tháng 9 năm 2011, tại một cuộc họp của những Vị đứng đầu các truyền thống tâm linh Tây Tạng, tôi đã đưa ra một tuyên bố với những người đồng hương Tây Tạng đang sống ở bên trong và bên ngoài đất nước Tây Tạng; những người theo Phật giáo Tây Tạng; những người có mối liên hệ với Tây Tạng; và người dân Tây Tạng - về việc liệu thể chế Đạt Lai Lạt Ma có nên tiếp tục hay không. Tôi đã bày tỏ rằng, “Ngay từ năm 1969, tôi đã nói rõ rằng những người quan tâm (đến vấn đề này) nên quyết định xem liệu trong tương lai các vị tái sanh của Đạt Lai Lạt Ma có nên tiếp tục hay không.”
Tôi cũng đã nói, “Khi tôi khoảng chín mươi tuổi, tôi sẽ tham khảo ý kiến của các vị Lạt ma cao cấp của các truyền thống Phật giáo Tây Tạng; công chúng Tây Tạng; và những người quan tâm khác - những người theo Phật giáo Tây Tạng - hãy đánh giá lại xem thể chế Đạt Lai Lạt Ma có nên tiếp tục hay không.”
Mặc dù tôi chưa từng có cuộc thảo luận công khai nào về vấn đề này, nhưng trong 14 năm qua, các nhà lãnh đạo của các truyền thống tâm linh Tây Tạng, các thành viên của Quốc hội Tây Tạng lưu vong, những người tham gia Phiên họp Đại hội đồng Đặc biệt, các thành viên của Chính quyền Trung ương Tây Tạng, các tổ chức phi chính phủ, chư Phật tử từ khu vực Himalaya, Mông Cổ, các nước cộng hòa Phật giáo của Liên bang Nga và Phật tử ở Châu Á bao gồm cả Trung Quốc đại lục; tất cả những người ấy đã viết thư cho tôi với lý do, tha thiết yêu cầu tiếp tục duy trì thể chế Đạt Lai Lạt Ma. Đặc biệt, tôi đã nhận được thông điệp này qua nhiều kênh khác nhau từ những người dân Tây Tạng đang sinh sống tại đất nước Tây Tạng đã đưa ra lời khẩn cầu tương tự. Thể theo tất cả những lời thỉnh cầu này, tôi khẳng định rằng thể chế Đạt Lai Lạt Ma sẽ tiếp tục.
Quy trình công nhận một Đức Đạt Lai Lạt Ma tương lai đã được thiết lập rõ ràng trong bản tuyên bố ngày 24 tháng 9 năm 2011 - nêu rõ rằng trách nhiệm thực hiện việc này sẽ hoàn toàn thuộc về các thành viên của Gaden Phodrang Trust - Văn phòng của Đạt Lai Lạt Ma. Họ nên tham khảo ý kiến của những người đứng đầu các truyền thống Phật giáo Tây Tạng và những Vị Hộ Pháp đáng tin cậy đã tuyên thệ - những người có mối liên hệ không thể tách rời với dòng truyền thừa của Đức Đạt Lai Lạt Ma. Họ nên thực hiện các thủ tục tìm kiếm và công nhận theo truyền thống trong quá khứ.
Tôi xin nhắc lại rằng chỉ Gaden Phodrang Trust là cơ quan duy nhất có thẩm quyền để công nhận vị tái sinh trong tương lai; không ai khác có thẩm quyền can thiệp vào vấn đề này.
Đạt Lai Lạt Ma
Dharamshala
21 tháng 5 năm 2025.
Nguồn: Văn phòng Đức Đạt Lai Lạt Ma (vn.dalailama.com)
Biên tập: Kunga Lundrub - Tan Tran (Sakya Việt Nam)
